Sprookjes, mythen en legenden over betoverde bomen en wonderlijke bossen
Het vertellen van verhalen is waarschijnlijk al zo oud als de mensheid. Verhalen werden gebruikt om betekenis te geven aan onze ervaringen, die vervolgens van generatie op generatie mondeling overgedragen werden. Verhalen zijn immers dragers van normen en waarden en helpen ons om de wereld om ons heen te begrijpen en te structuren. Verhalen zijn dus dragers van cultuur.
Uitgeverij Lemniscaat heeft met het boek 'Verhalen van de Fladdertak; sprookjes, mythen en legenden over betoverde wonen en wonderlijke bossen' een prachtige bundel uitgebracht, waarin 32 wereldverhalen over bomen en bossen een plek hebben gekregen, waardoor deze verhalen nu ook voor onze kinderen toegankelijk zijn en doorgegeven kunnen worden.
Een stukje geschiedenis:
Het oudst bekende verhaal ter wereld, is het Gilgamesj-epos. Het epos, ofwel het heldendicht, vertelt de verhalen over de koning van Uruk in Mesopotamië, die regeerde rond 2500 voor Christus. In Uruk werd veel handel gedreven, waardoor er uit de behoefte aan een administratie, één van de eerste geschreven schriften ter wereld ontstond: het Akkadisch spijkerschrift.
Door het ontstaan van het schrift, werd het mogelijk om verhalen vast te leggen. Het Gilgamesj-epos werd enige eeuwen na Gilgamesjs dood opgetekend op elf kleitabletten met 300 verzen in het Akkadisch. De verhalen vertellen over zijn zoektocht naar het eeuwige leven, een duel met bovennatuurlijke wezens en de zondvloed. Met name het verhaal over de zondvloed trok de belangstelling, nadat de kleitabletten in 1857 vertaald konden worden, gezien de grote parallellen met het Bijbelse verhaal over de zondvloed, dat omstreeks 585 voor Christus opgeschreven zou zijn.
Verhalen zijn er in allerlei maten en soorten, net als bomen. Een epos is een lang heldendicht, over een belangrijke mythologische of historische gebeurtenis Een mythe is een verhaal uit een onbepaald verleden, waarin goden, vreemde wezens of helden centraal staan. Een legende is een alternatieve levensbeschrijving van een heilige, waaraan fictieve elementen zijn toegevoegd, waarbij aan de hoofdpersoon allerlei wonderen worden toegedicht. Een sprookje is ook een van oorsprong mondeling overgeleverd volksverhaal, waarin magie vaak een rol speelt, waarbij een beroep wordt gedaan op de fantasie van de toehoorder of lezer.
Schrijfster Margaretha van Andel verzamelde sprookjes, mythen en legenden van over heel de wereld en vervlocht deze tot een spannende raamvertelling. De Fladdertak is een pratende boom, die zijn leven en dat van zijn vrienden, kan redden met het vertellen van verhalen. En vertellen kan de Fladdertak: hij vertelt 32 verhalen over soortgenoten uit alle uithoeken van de wereld. over een dikke boom in Verwolde Nederland, maar ook verhalen over bomen en bossen in Ijsland, New York, Mexico, Rusland, Kenia, Botswana, China en India en nog veel meer.
Zo leren we het verhaal over de Jomon Sugi Japan, een boom die hoogstwaarschijnlijk al bestond tijdens de grote vulkaanuitbarsting in Yakushima, zo'n 7300 jaar geleden, maar ook over de Surviver Tree in New York. Een maand na de aanslagen op de Twin Towers in 2001, werd onder de puinhopen immers een sierpeer gevonden, die wonderwel de aanslagen overleefd bleek te hebben. Ook de beroemde appelboom van Isaac Newton heeft een plekje gekregen in dit bijzondere boek, net als de gouden appels die zouden groeien aan een appelboom in een magische tuin, op een eiland in de Atlantische Oceaan.
Margaretha van Andel verzamelde en herschreef de verhalen voor dit boek. Als kind kind al hield zij van sprookjes en verhalen vol avontuur. Boeken vormden een wereld waarin ze kon verdwijnen en zulke boeken wilde ze ook graag schrijven. Met "Verhalen van de Fladdertak" is dat zeker gelukt. De verhalen zijn stuk voor stuk prachtig geïllustreerd door Marieke Nelissen. Nelissen maakte voor dit boek schitterende prenten die een magische en geheimzinnige sfeer uitstralen. Dit boek is zeker een aanrader voor komende Kinderboekenweek dat als thema Giga-groen heeft!
Achterin het boek, als we te weten zijn gekomen of De Fladdertak en zijn vrienden de raamvertelling overleefd hebben, vinden we een korte beschrijving van alle bomen die in dit boek voorkomen en een lijst waarin de herkomst van de verhalen wordt toegelicht. Op de schutbladen staan ook een duidelijke wereldkaart, waarop alle verhalen een plekje hebben gekregen. Dit is makkelijk, want de verhalen zelfs zijn afzonderlijk van elkaar te lezen. Hierdoor is het mogelijk om ervoor te kiezen om tijdens projecten in de klas, een bijpassend verhaal te zoeken.