De 17e eeuw wordt in Nederland vaak aangeduid als de Gouden Eeuw, omdat in deze periode de kunst, wetenschap en economie tot bloei kwamen. In de schilderkunst behoren onder andere Rembrandt van Rijn, Johannes Vermeer, Frans Hals en Jan Steen tot de Grote Meesters uit de Gouden Eeuw. Zij hebben elk hun eigen stempel gedrukt op hun vakgebied. Jan Steen was een meester in vastleggen van de huiselijke taferelen, terwijl Frans Hals juist bekend staat om zijn groepsportretten. Rembrandt van Rijn en Johannes Vermeer waren ieder op hun eigen manier, meester van het licht.
De cultuurdragers uit deze periode zijn nog altijd zeer geliefd in binnen - en buitenland. De collectie aan topstukken die in het Rijksmuseum te zien is, trekt dan ook dagelijks 10 duizend bezoekers naar het museum. Kijken naar kunst en praten over kunst is echter niet alleen voorbehouden aan grote mensen; ook met kleuters kun je de meesters uit de Gouden Eeuw ontdekken.
In samenwerking met het Rijksmuseum zijn er diverse leuke boeken op de markt verschenen, waardoor ook kleuters kennis kunnen maken de meesters uit de Gouden Eeuw en/of de collectie van het Rijksmuseum.
Dit jaar organiseert het Rijksmuseum een bijzondere tentoonstelling over de Delftse meester Johannes Vermeer. Het museum heeft zich ingespannen om 28 van de 37 schilderijen die er van Vermeer bestaan, voor de tentoonstelling het bruikleen te krijgen. De schilder is natuurlijk wereldberoemd door zijn schilderijen "Het Meisje met de Parel" en "Het Melkmeisje", waaruit zijn voorliefde blijkt voor de heldere kleuren blauw en geel. Speciaal bij deze tentoonstelling, heeft uitgeverij Mercis Publishing bv het boek "nijntje x vermeer" uitgebracht, waarin de schilderijen van Vermeer, gecombineerd worden met prenten van Dick Bruna. Vermeer en Dick Bruna waren beiden gefascineerd door de kleine, intieme verhalen. In hun werk laten ze vaak één activiteit of handeling zien en die vindt meestal plaats in of om het huis. Buiten overeenkomsten, zijn er natuurlijk ook verschillen tussen het werk van Vermeer en Dick Bruna. De teksten in het boek geven duidelijke handvatten om met de jongste kinderen te kijken naar de prenten en op zoek te gaan naar en praten over overeenkomsten en verschillen. Achterin het boek is overigens een handige lijst van de afgebeelde werken opgenomen.
"nijntje x vermeer" is een erg mooi uitgevoerd boekje waarin de beroemdste schilderijen van Vermeer, gecombineerd worden met de herkenbare prenten van Dick Bruna, waardoor de Gouden Eeuw middels de werken van Vermeer, toegankelijk is voor kleuters. Overigens heeft Mercis Publishing bv al eerder het boekje 'nijntje x rembrandt' uitgebracht in samenwerking met het Rijksmuseum, waarin op eenzelfde wijze kleuters kennis kunnen maken met het werk van deze grote meester uit de Gouden Eeuw.
Het Rijksmuseum heeft ook de handen ineen geslagen met de bekende katten Pim en Pom. In de Schooltv reeks "De avonturen van Pim & Pom in het museum" ontdekken de katten elke aflevering een bekend kunstwerk uit een Nederlands museum. Via de bijbehorende website zijn illustraties en lesbrieven te downloaden bij alle 26 afleveringen. die speciaal gericht zijn op kleuters.
Pim en Pom zijn de geesteskinderen van illustrator Fiep Westendorp en schrijver Mies Bouhuys. Bouhuys schreef in de jaren '50 en '60 wekelijks in het Parool verhaaltjes en versjes over haar katten Pim en Pom. waarbij Westendorp de illustraties maakte. Haar kenmerkende stijl van illustreren is vooral bekend dankzij haar tekeningen van Jip en Janneke, voor de boeken van Annie M.G. Schmidt,
Johannes Vermeer, de meester uit de Gouden Eeuw, vormde met zijn schilderijen "Het Meisje met de Parel" en "Het Melkmeisje" de inspiratie voor twee afleveringen van 'De avonturen van Pim & Pom in het museum" Uitgeverij Volt heeft bij deze afleveringen nu een superleuk omkeerboek op de markt gebracht: "Pim en Pom ontdekken Vermeer". In het boek zijn dus twee voorleesverhalen opgenomen, voor dubbel voorleesplezier. Wanneer de vrouw waarbij Pim en Pom wonen naar haar tekenles in het Rijksmuseum vertrekt, sluipen naar ondeugende katten met haar mee. Aan de ene kant van het boek beleven zijn een avontuur met een verdrietig meisje dat maar één pareloorbel kan vinden, terwijl ze aan de andere kant van het boek op zoek moeten naar nieuwe melk voor een muizenfamilie, wanneer Pim gulzig alle melk van het melkmeisje heeft opgedronken. Waar in "nijntje x vermeer" de schilderijen van Vermeer naast de illustraties van Dick Bruna zijn geplaatst, vormen de schilderijen van Vermeer juist een brom van inspiratie voor nieuwe illustraties in de stijl van Fiep Westendorp.
Door de overzichtstentoonstelling van het werk van Johannes Vermeer in het Rijksmusuem, staat deze oude meester uit de Gouden Eeuw dit jaar volop in de belangstelling. In het Rijksmuseum hangen echter nog veel meer prachtige kunstwerken. In het boek "Pim en Pom in het Rijksmusuem - op zoek naar de Gouden Leeuw" van Uitgeverij Volt, maken Pim en Pom kennis met een groot aantal meesterwerken en kunstschatten uit de Gouden Eeuw. De dieren uit de diverse schilderijen en objecten, spelen een belangrijke rol in de zoektocht van beide katten naar de gouden leeuw, waar zij de vrouw over hebben horen praten (Iof zei ze de Gouden Eeuw?). Op de prenten in het boek zijn de illustraties naar Fiep Westendorp, gecombineerd met echte foto's uit het museum.
Kijken naar kunst en praten over kunst met kleuters lijkt misschien moeilijk, maar jonge kinderen laten zich graag verwonderen. Hun verbeeldingskracht is groot. Kunstbeschouwing draagt bij aan de ontwikkeling van het zelfbewustzijn, door hen te laten nadenken en praten over verschillen en overeenkomsten. Cultuur is alles dat de mens bindt aan elkaar en onderscheidt van elkaar, maar we moeten kinderen wel op respectvolle wijze leren hun mening te delen en die van anderen te accepteren. Praten over kunst kan hier een belangrijke bijdragen aan leveren en hoeft niet moeilijk te zijn.
Wanneer je een kunstwerk laat zien en samen bekijkt, kun je vragen naar wat er gebeurd en waaraan de kinderen dat zien. Daarna kijk je naar wat er nog meer te ontdekken valt op het kunstwerk. Deze manier van kunstbeschouwing, heet Visual Thinking Strategies. VTS is een wetenschappelijk onderbouwde methode om beter te leren observeren, door naar kunstwerken te kijken. Het gaat om het open kijken naar een kunstwerk, zonder oordeel. Kinderen leren kritisch te kijken en te denken en oefenen hun taalvaardigheid in gesprek met elkaar. Om met VTS aan te slag te gaan, hoef je zelf dus geen kenner van de meesters van de Gouden Eeuw te zijn. Niets staat je dus in de weg om met kleuters de meesters uit de Gouden Eeuw te gaan ontdekken. Nijntje en Pim en Pom, helpen je graag mee!
Verder lezen? Klik op één van deze links:
Het boek "nijntje x vermeer" is beschikbaar gesteld door Mercis Publishing bv en het boek "Pim en Pom ontdekken Vermeer" is beschikbaar gesteld door uitgeverij Volt.