We leven in een multiculturele samenleving, maar lange tijd gingen de meeste boeken over blanke kinderen. Kinderen van een andere etnische achtergrond, konden zich moeilijk in deze boeken herkennen. In speelgoedwinkels was het ook bijna onmogelijk om een pop te vinden die niet blank en blond was. Als de samenleving verandert, moeten de boeken die we aan onze kinderen voorlezen, ook veranderen, om een realistische afspiegeling te geven van de samenleving. Opgroeien in een wereld waarin je telkens merkt dat je anders bent, lijkt me niet fijn. Anders zijn kan op vele manieren en kinderen kunnen soms onbedoeld hard zijn naar elkaar.
Zelf ben ik blank en blond, maar mijn dochter is opgegroeid in een één-oudergezin, wat haar in de klas weer een uitzondering maakte. Ik merkte als verse schoolpleinmoeder, dat ik er als alleenstaande moeder ook niet helemaal bij hoorde, terwijl 'het gezin als hoeksteen van de samenleving' tegenwoordig toch in allerlei vormen bestaat. In dit blog daarom aandacht aan een aantal gloednieuwe boeken, die als gemeenschappelijk thema 'anders zijn' hebben. Want anders is eigenlijk heel gewoon!
'Amy op Zolder - Sst, niet doorvertellen' is het debuut van Eveline van Dienst en is verschenen bij uitgeverij Boek-scout. Het boekje is geïllustreerd door Varum Sharma. Op het cover van het boekje zien we Amy, een donker meisje met vrolijke zwarte krullen. Amy mag van haar ouders niet alleen op zolder komen, maar natuurlijk loopt ze in een onbewaakt ogenblik toch stiekem de trap op. Dit gegeven zal zeker herkenbaar zijn voor jonge kinderen. Op elke dubbele pagina staat een korte tekst, met een prachtige kleurrijke illustratie. De schrijfster, die zelf werkzaam is binnen de jeugd GGZ, wil met dit boek het interactief voorlezen stimuleren en heeft aan elke pagina twee vragen toegevoegd, die je tijdens het lezen kunt bespreken met de kinderen. Door interactief voorlezen worden de kinderen meer bij het verhaal betrokken en het gesprek dat ontstaat, heeft natuurlijk een positief effect op de spraak- en taalontwikkeling van het jonge kind.
Bij Lemniscaat verscheen het prentenboek 'De Bijzondere Beer', geschreven door Tjibbe Veldkamp en met illustraties van Marijke ten Cate. Het is een boek over anders zijn, over vriendschap, liefde en erbij horen. Het verhaal over de bijzondere beer begint in de knuffelberen fabriek. De beer zit eventjes scheef op de lopende band om om zich heen te kijken, waardoor hij geen armen krijgt. Zo wordt hij een bijzondere beer. De man van de fabriek zegt dat de beer niet goed is en gooit hem in de container. Want wie wil er nou een knuffelbeer zonder armen? De bijzonder beer is er echter van overtuigd dat hij vast iemands knuffel kan worden, want ook zonder armpjes, is hij gewoon een knuffelbeest. De bijzondere beer gaat vrolijk op weg, op zoek naar iemand wiens knuffel hij kan worden. Hij moet echter wel doorzetten! Uiteindelijk komt hij terecht in een speelgoedwinkel, waar hij van de eigenaar op de bovenste plek mag wonen, ervan overtuigd dat niemand de beer zal kopen. Maar dan komt Noor de winkel in en ze kiest de beste beer die er is: de bijzonedere beer! En zo krijgt Noor een lieve, dappere, bijzondere, doodgewone beer en krijgt de bijzondere beer Noor.
Ik vind dit een fantastisch prentenboek, waarbij de boodschap dat anders zijn en toch heel gewoon zijn, op een duidelijke en begrijpelijke wijze wordt uitgelegd aan jonge kinderen. Wat had ik dit boek graag voorgelezen, toen ik zelf jaren geleden, een kindje in de klas had met maar één arm.
Bij Lemniscaat verscheen ook het tijdloze kerstverhaal "Robin de Roodborst". Het prentenboek vertelt het verhaal van de Aardmanfilm "Robin de Roodborst", die op Netflix is verschenen. Het boek is geschreven door de animators Dan Ojari en Mickey Please en van prachtige illustraties voorzien door Briony May Smith. Het verhaal begint wanneer het ei waarin Robin zit, door een storm terechtkomt in een muizenholletje. De muisjes besluiten meteen dat Robin bij hun mag blijven wonen.
De muisjes dromen van heerlijke kruimels, die te vinden zijn in het Mjensenhuis, maar in het Mjensenhuis, woont een kat. Telkens als de muisjes proberen heel stilletjes de kruimels te snaaien, maakt Robin maakt keer op keer veel te veel lawaai. Hij kan niet sluipen zoals de muizen. Wanneer Robin vlucht voor de kat, ontmoet hij Ekster. Ekster vertelt hem over de Krestmis Ster: één keer per jaar zetten de mensen een oude stekelboom neer, hangen er prachtige rommel in en zetten de Krestmis Ster erbovenop. Als de mensen dan een wens doen, krijgen ze de volgende dag alles wat ze gewenst hebben. Robin besluit om de bijzondere ster te snaaien en doet een wens: hij wenst dat hij een echte muis is. Helaas komt zijn wens niet uit, maar de muisjes hebben een plan: terwijl Robin fladdert en zingt om de kat af te leiden, snaaien de muizen ondertussen zoveel kruimels als ze kunnen, om samen van te genieten in hun warme en knusse holletje.
Voor de muisjes was Robin altijd al goed zoals hij was, maar Robin wilde graag hetzelfde zijn als de muisjes. Gaandeweg het verhaal ontdekt hij wie hij is en leert hij zichzelf accepteren. "Robin de Roodborst" is een prachtig uitgevoerd prentenboek, met een mooie boodschap en wordt volgens mij een echte must-have onder de Kerst-prentenboeken.
Voor kinderen in de leeftijdscategorie 8+ verscheen bij Querido het humoristische, maar ook realistische boek "Bahar Bizar" van Michael de Cock en Arevik D'Or. Het verhaal wordt verteld door Bahar zelf en begint wanneer ze voor het eerst kennismaakt in haar nieuwe klas. Ze is verlegen en kan amper haar eigen naam uitspreken. Een van de kinderen reageert met: 'Bahar? Dat is bizar.'. Op een dag moeten de kinderen van juf Katrien vertellen over het beroep van hun ouders. Er komt van alles voorbij, van piloot, tot dokter en tatoeëerder en zelfs burn-out. Wanneer Bahar aan de beurt is, moet ze eerst wat anders uitleggen, ze heeft namelijk geen papa, maar twee mama's. Een mama met zwart haar, mama Vero, en een mama met rood haar, mama Sophie. De kinderen in de klas vinden het maar raar. Zijn de ouders van Bahar soms gescheiden? Of is haar vader geopereerd en een vrouw geworden? Voor Bahar is het echter heel normaal om twee moeders te hebben, haar vader is gewoon een kikkervis en ze vertelt haar klasgenootjes vrolijk over de spermadonor. Bahar is een meisje dat graag dingen verzint en vertelt glunderend dat haar ene moeder een rockster is. Dat is echter niet helemaal waar, want mama Sophie mocht van haar vader niet op drumles, omdat ze een meisje was. Bahar belooft haar klas echter een optreden van haar moeder. En Bahar heeft nog een probleem: al haar klasgenoten lijken te weten wat ze later willen worden, maar zij nog niet. De ene dag wil ze kok worden, de andere dag astronaut. Of misschien dan toch maar kokastronaut?
In "Bahar Bizar" komen allerlei moderne en voor kinderen herkenbare thema's aan bod, die op een open en humoristische manier besproken worden vanuit het perspectief van het kind zelf. Bahar vindt het bijvoorbeeld heel gewoon dat haar vader een kikkervis is, maar voelt zich erg anders, omdat ze nog niet wat ze later wil worden. Ook allerlei dagelijks problemen komen aan bod, zoals mama die een bril nodig heeft, omdat haar armen te kort worden om de krant te lezen, laat staan de noten van haar partituur. "Bahar Bizar" is echt een heel leuk en grappig boek om voor te lezen in de klas. Het geeft bovendien een leuk beeld van de huidige tijd, met hier en daar verwijzingen naar vroeger: toen alle gezinnen een papa en mama hadden, toen de telefoon nog aan de muur hing en geen foto's kon maken en toen meisjes niet op drumles mochten.
Waar "Bahar Bizar" duidelijk in het heden speelt, duikt Henna Goudzand Nahar met haar boek "Op de Rug van Bigi Kayman", juist de geschiedenis in. Het boek is eveneens verschenen bij Uitgeverij Querido en rijkelijk is geïllustreerd door Hedy Tjin. Het boek vertelt het verhaal van Afi en Kofi, twee slavenkinderen die de hele dag hard moeten werden op de suikerrietplantage van meester Jan. Als ze niet hard genoeg werken, krijgen ze zweepslagen. Meester Jan is geld schuldig aan meester Lang. Deze slavenmeester laat zijn oog vallen op de vader van Afi en Kofi. Afi en Kofi hebben gehoord dat er een landje is tussen de moerassen, waar gevluchte slaven vrij kunnen zijn. Ze besluiten weg te lopen van de plantage en door het oerwoud naar het landje te gaan, om te vragen of er nog plek. Een spannende tocht door het oerwoud volgt, totdat ze bij de rivier komen. Aan de andere oever ligt het landje waar ze naartoe willen, maar hoe moeten ze er komen? Gelukkig is een vriendelijke kaaiman, die hun in ruil voor een liedje, op zijn rug naar de overkant wil brengen.
Het verhaal van het boek, is geïnspireerd op het verhaal van de Brooskampers en het Surinaamse kinderliedje Bigi Kayman. Volgens de Surinaamse legende, vluchtte een groep slaven onder leiding van hun leider Broos, op de rug van een kaaiman naar het ontoegankelijk moerasgebied Kaymangrasi, tussen de Surinamerivier en de Boven-Commewijne. Dit boek sluit goed aan bij de Canon vensters over de slavernij en geeft een duidelijke ingang om met leerlingen te praten over de geschiedeis van Suriname en natuurlijk gelijkheid. De slavernij werd op 1 juli 1863 in de Atlantische kolonies afgeschaft, wat in Suriname jaarlijks gevierd wordt met het bevrijdingsfeest Keti Koti.
Verder lezen? Klik op een van deze links: