Vincent van Gogh, de kunstenaar met het iconische rode haar en baardje, is ongetwijfeld een van de invloedrijkste en bekendste kunstenaars van Nederland, die leefde in de tijd van de burgers en stoommachines. Met een eigen venster in de Canon van Nederland, maakt het leven en werk van Van Gogh deel uit van de vijftig hoogtepunten uit de Nederlandse geschiedenis die verplicht op school behandeld moeten worden. Er zijn diverse prentenboeken en informatieve boeken over de kunstenaar verschenen, die ingezet kunnen worden op school als informatiebron of als introductie voor een creatieve les.
Vincent van Gogh werd in 1853 geboren in het Brabantse dorpje Zundert en verhuisde later naar het Zuid Franse stadje Arles, waar hij beroemde kunstwerken als "Slaapkamer in Arles", "De sterrennacht" en "Zonnebloemen" maakte. Van Gogh schilderde in een unieke en vernieuwende stijl, met grove penseelstreken. Ook gebruikte hij levendige kleuren, zoals hemelsblauw en fel geel, wat erg ongebruikelijk was in die tijd. De stijl die Van Gogh uiteindelijk wereld beroemd zou maken, leverde hem tijdens zijn leven veel hoongelach op.
Gedurende zijn leven verkocht Van Gogh dan ook maar één enkel schilderij. Na zijn zelfmoord in 1890 en het overlijden van zijn broer een jaar later, stelde diens weduwe Jo alles in het werk om de schilderijen van Vincent van Gogh bekendheid te geven. Jo publiceerde ook de briefwisseling die Vincent voerde met zijn broer Theo, waardoor er veel bekend werd over zijn leven.
Van Gogh leed aan zware depressies en sneed zijn eigen oor af. De inspanningen van Jo loonde, want het leven en werk van Van Gogh kwamen enorm in de belangstelling te staan. Van Gogh wordt nu zelfs gezien als de pionier op het gebied van het expressionisme, door zijn kenmerkende stijl en kleurgebruik. Zijn schilderijen leveren inmiddels miljoenen op. Het portret dat van Gogh kort voor zijn dood maakte van Dr. Paul Gachet, werd zelfs voor 135 miljoen euro verkocht. De meest aansprekende schilderijen van Van Gogh zijn "Zonnebloemen" en "Sterrennacht" en het is leuk om rond deze schilderijen te werken met kinderen en dit kan eigenlijk in elke jaargroep.
Vincent en de zonnebloemen
In 1888 schilderde Van Gogh een serie van vijf stillevens van zonnebloemen in een vaas. De schilderijen laten de verschillende perioden van bloei zien van de zonnebloem. Van Gogh gebruikte de reeks stillevens als kleurexperiment. Hij wilde meer levendige kleuren in zijn werk gaan gebruiken en oefende zich met het schilderen van zonnebloemen, in het gebruik van diverse kleuren geel.
Voor jonge kinderen is het prentenboek "Vincent en de zonnebloemen" een leuke manier om Van Gogh en zijn beroemde schilderij te introduceren. Het prentenboek is Een Luxe Gouden Boekje uitgeven door uitgeverij Rubinstein, wat betekent dat het is uitgegeven op een vrij klein formaat. Het verhaal en de duidelijke, kleurrijke illustraties zijn van Barbara Stok. Vincent gaat in dit prentenboek op zoek naar een nieuw onderwerp om te schilderen. Hij vindt het heerlijk om ergens naar te kijken en de schoonheid ervan in te zien. Hij vindt een vrouw met een grote neus of een man met scheve tanden veel mooier dan mensen die perfect zijn. Als Vincent bij een tuintje met prachtige bloeiende zonnebloemen komt, weet hij wat hij gaat schilderen... Maar hij kiest niet de mooie bloeiende exemplaren uit, maar juist de zonnebloemen die op de grond liggen, met geknakte stelen en blaadjes die al bruin worden. In de klas kun je de kinderen het schilderij na laten maken en uitleg geven over het mengen van verf in ton sur ton kleuren.
De zon achterna
In het prentenboek "De zon achterna" zien we op het schutblad hoe Vincent van Gogh een schilderij met zonnebloemen ophangt in zijn hamer. Het verhaal begint wanneer een zonnebloembaby uit het schilderij springt en door het open raam naar buiten wordt gelokt door de ochtendzon. De zonnebloembaby gaat de zon achterna en probeert een zonnestraal te pakken te krijgen. Elke pagina is gebaseerd op een beroemd schilderij van Van Gogh, hoewel de kunstenaar geen enkele keer in dit boek wordt genoemd. Zijn kenmerkende stijl met grove penseelstreken en het gebruik van streepjes om beweging te suggereren, is echter overduidelijk in dit boek aanwezig. Net als de zonnebloembaby een sprong wil nemen om de zon een knuffel te geven, is de zon verdwenen en heeft de dag plaatsgemaakt voor de nacht met haar prachtige sterrennacht. "De zon achterna" is een haast filosofisch prentenboek, gebaseerd op het werk van Vincent van Gogh en uitgeven door uitgeverij Clavis.
In dit prentenboek kun je diverse schilderijen van Van Gogh herkennen, zoals "Slaapkamer in Arles", "De zaaier" en Sterrennacht". Sterrennacht is een mooi schilderij om met kinderen te bekijken, omdat het duidelijke contrasten heet tussen licht en donker en veel beweging suggereert door het gebruik van streepjes en meerdere kleuren verf zonder deze te mengen. De kinderen in de klas kunnen dit effect nabootsen door twee kleuren verf aan hun kwast te doen en te oefenen met het zetten van korte streepjes in plaats van kleurvlakken te verven. Laat kinderen overigens altijd eerst experimenteren met een nieuwe techniek, voor ze aan hun werkstuk beginnen.
De grote Vincent van Gogh atlas - junior editie
Voor kinderen vanaf 9 jaar is "De grote Vincent van Gogh atlas Junior" verschenen bij uitgeverij Rubinstein. Dit informatieve boek over het leven en werk van Van Gogh is geschreven door René van Blerk en Nienke Denekamp en rijk geïllustreerd met foto's en illustraties van Geert Gratama. In het boek volgen we Van Gogh op zijn reizen door heel Europa. Hij reisde per boot of trein en schreef brieven aan zijn familie, waardoor er veel bekend is over zijn omzwervingen . In het boek worden alle woonplaatsen van Van Gogh bezocht, waardoor er een tijdsbeeld ontstaat van de wereld van toen. Van Gogh koos vaak onderwerpen voor zijn schilderijen uit zijn eigen omgeving en schilderde graag in de natuur. In Nederland maakte hij bijvoorbeeld het schilderij "Bloembedden in Holland" met kleurrijke hyacintvelden erop. Veel van zijn werk maakte van Gogh in Frankrijk, waar hij lange tijd woonde. In Arles schilderde hij het gele huis waarin hij woonde, zijn eigen slaapkamer en het café terras bij nacht in Arles. Ook in de andere plaatsen in Frankrijk waar Van Gogh verbleef maakte hij indrukwekkende schilderijen, zoals "Korenveld onder onweerslucht" in Auvers-sur-Oise en "Korwnveld met cipressen"in Saint-Rémy-de-Provence.
"De grote Vincent van Gogh atlas - junior editie" is een prachtig boek voor kinderen die geïnteresseerd zijn in de kunstenaar of geschiedenis. Het boek leest makkelijk weg. Een boek dat in elke schoolbibliotheek aanwezig zou moeten zijn, vind ik. Voor volwassenen is er overigens bij dezelfde uitgeverij ook een versie voor volwassenen verschenen.
Meer lezen over één van deze boeken of zin om met Van Gogh aan de slag te gaan in de klas maar weinig inspiratie? Het Van Gogh Museum heeft kant en klare lessen, kleurplaten, filmpjes en overige activiteiten bijeengebracht waar leerkrachten gratis gebruik van mogen maken. Overigens kun je bij het Van Gogh museum ook twee leuke Playmobil setjes bestellen van de schilder. Leuk voor op de verteltafel of om mee te spelen. Op deze site kun je ook een leestekst met vragen vinden die ik over Van Gogh heb gemaakt voor groep 4. Klik op één van de links en laat je inspireren.
Reactie plaatsen
Reacties