Met de opkomst van de smartphone groeien kinderen op met de wereld in hun hand. Moeiteloos kunnen beelden van een steegje ergens in Sydney bekeken worden, worden menukaarten vertaald en wijzen navigatie apps de weg. Met een paar klikken op je telefoon kun je alle gewenste informatie krijgen. Het is inmiddels bijna onvoorstelbaar dat we voor 1988 geen internet in Nederland hadden. Als ik vroeger iets wilde weten, was ik aangewezen op de gedateerde Winkler Prins Encyclopedie die wij thuis in de boekenkast hadden staan. Overigens is de laatste editie van de Winkler Prins Encyclopedie in 1993 uitgebracht in een 26 delen tellende reeks. Betekent de opkomst van internet een einde aan het papieren boek? Even leek het erop; scholen stapten over op digitale leermiddelen en de verkoop van het papieren boek zakte drastisch. Het lezen van een papieren boek heeft echter een belangrijk voordeel ten opzichte van lezen via een scherm: het is een meer fysieke ervaring. Bovendien is uit onderzoek gebleken dat informatie uit een papieren boek beter wordt begrepen, beter wordt opgeslagen en dus beter wordt onthouden dan wanneer we lezen via een scherm. Het lezen van een papieren boek is dus meer effectief (Jabr, 2013).

We leven in een wereld die erg visueel is ingesteld. Met de komst van het smartbord in de klas werd het mogelijk om filmpjes te kijken en alle werkboeken op het bord te laten zien. Onze klaslokalen zijn ingericht met prachtige posters vol letters en kinderen leren spellen met de ei- en au-plaat. Dit zijn natuurlijk fijne dingen, maar we moeten ook niet vergeten om de fantasie en het creatieve denkvermogen van de kinderen te stimuleren. Het SLO heeft zelfs een leerlijn geschreven over creatief denken en handelen. Maar wat is dit dan eigenlijk?  Het SLO omschrijft het als volgt:

Lezen is belangrijk, dat weten we allemaal. En lezen leer je vooral door het veel te doen. Gelukkig komen er telkens nieuwe boeken uit die vooral inspelen op het leesplezier van kinderen. Mooie boeken, met aansprekende illustraties, kunnen hier natuurlijk aan bijdragen. In dit blog laat ik drie nieuwe boeken zien, oplopend in moeilijkheidsgraad, die geschikt zijn voor de onderbouw (van 6 tot 9 jaar). En hoewel het wellicht riskant is om dit te zeggen in een maatschappij waarin we vooral alles genderneutraal willen houden: het zijn drie boeken die wellicht vooral meisjes zullen aanspreken. Het eerste boek gaat over een heks en haar kruidentuin, het tweede boek is het nieuwste deel in de Thea Stilton serie en tot slot maken we kennis met de grappige pony Wortel. Maar natuurlijk mogen ook jongens van deze boeken genieten!

De kerndoelen schrijven voor wat kinderen aan het eind van de basisschool geleerd moeten hebben. In de leerlijn Oriëntatie op jezelf en de wereld, lezen het volgende:

Het kleurenmonster is terug en hoe! Bij uitgeverij De Vier Windstreken is het derde prentenboek over het kleurenmonster verschenen: "Het kleurenmonster: de emotiedokter". Ook dit deel is geschreven en geïllustreerd door Anna Llenas. In dit deel voelt Nina zich raar, omdat ze iets heeft gedaan wat ze eigenlijk niet wilde. Samen met het keurenmonster, die inmiddels emotiedonker is, probeert ze haar emoties te omschrijven en met de EHBO-kit voor hulp bij emoties, gaan ze samen op zoek naar prettige, rustgevende activiteiten, zodat Nina zich weer fijn gaat voeren.

De opening van de Kinderboekenweek valt dit jaar samen met Werelddierendag. Dierendag wordt elk jaar op 4 oktober gevierd, omdat de Heilige Franciscus niet alleen de beschermheer was van de melaatsen, zieken en armen, maar ook van dieren en planten. Hij zou zelfs ooit gepreekt hebben voor dieren! Zijn feestdag is dus gekozen als de dag waarop we extra denken aan het welzijn van alle dieren. Ik vroeg me af of er ook een Wereld Planten dag is en jawel, die wordt gevierd op 18 mei. Dat duurt nog eventjes, maar het thema van de Kinderboekenweek Bij mij Thuis, leent zich natuurlijk uitstekend om in de klas aandacht te geven aan huisdieren en planten die kinderen thuis verzorgen.

Het thema van de Kinderboekenweek 2023 is "Bij mij Thuis". De realiteit voor veel kinderen is echter dat zij niet één thuis hebben, maar twee. In het boek "Abel en Lot gaan verhuizen" van Ruby Coene maken we kennis met Abel en zijn zusje Lot. Abel is boos op papa en mama. Omdat papa in een ander huis is gaan wonen, moet hij nu met mama en Lot verhuizen naar een nieuwbouwwijk vol zand.  Er is niet eens een weg. Al zijn spulletjes zitten in dozen en de verhuiswagen komt er al aan. Mama legt geduldig uit dat papa en mama niet meer verliefd zijn en nu weer vrienden kunnen worden, door apart te wonen, maar Abel is boos. Hij wil niet weg uit de straat waar zijn vriendjes wonen, hij wil niet naar een nieuwe school en de beloofde nieuwe kamer met dino-behang en een glijbaan aan zijn bed, hoeft hij ook niet.

De Kinderboekenweek 2023 staat in het thema Bij Mij Thuis en daar kun je natuurlijk alle kanten mee op. Want hoe zijn het bijvoorbeeld zijn om geboren te worden in een kwetternest vol kabaal als één van  zes kleine meesjes? Of wanneer je er op een ochtend achter komt dat de schelp waarin je woont te klein is geworden? Of wanneer je huisje gewoon veel te klein en hutjemutje vol is? In dit blog laat ik je kennismaken met drie prentenboeken die aansluiten bij het thema Bij Mij Thuis, waarin een vorm van onvrede centraal staan. En natuurlijk de vraag: hoe wordt die onvrede weggenomen? Ik zou zeker aanraden om met deze prentenboeken aan de slag te gaan met interactief voorlezen en de kinderen mee laten denken over het probleem en de mogelijke oplossingen hiervan.

In een boos wonen een bezorgde haas, een eigenwijze egel, een merel en een uil die graag gedichten voordraagt gezellig samen. De dieren hebben het prima naar hun zin in het bos, maar er is wel één probleempje: in het bos woont namelijk ook een narrige heks, die altijd in een slecht humeur lijkt te zijn. Wanneer de heks loopt te razen en te tieren in het anders zo vredige bos, draait ze er haar hand niet voor om, om de dieren om te toveren. De dieren besluiten met een list de heks te verjagen uit het bos. En hun plannetje werkt! Maar als de heks eenmaal vertrokken is, blijken de dieren haar te missen. Het bos is zonder de "De grote boze heks" best wel saai namelijk...

Hans Hagen schreef na het succes van De Pieto-Toets een tweede interactief voorleesboek over juf Merel en de kinderen uit haar klas. Dolores, Salim, Emma, Olivia en Hakim zijn allemaal weer van de partij in dit deel. De gemêleerde groep kinderen wordt in dit boek bovendien uitgebreid met de komst van de Oekraïense tweelingzusjes Olena en Alisa, die samen met hun moeder gevlucht zijn voor de oorlog. In Nederland zijn ze veilig, maar ze hebben wel hun vader achter moeten laten in Oekraïne. Een situatie die voor veel kinderen helaas herkenbaar is. Een modern en eigentijds boek dus, waarin Hans Hagen het niet schuwt om de gevolgen voor vluchtelingkinderen bespreekbaar te maken.

Het vertellen van verhalen is waarschijnlijk al zo oud als de mensheid. Verhalen werden gebruikt om betekenis te geven aan onze ervaringen, die vervolgens van generatie op generatie mondeling overgedragen werden. Verhalen zijn immers dragers van normen en waarden en helpen ons om de wereld om ons heen te begrijpen en te structuren. Verhalen zijn dus dragers van cultuur.

Je moet eerst goed voor jezelf zorgen, zodat je er ook voor je leerlingen kunt zijn. Maar hoe doe je dat nou als de druk van bergen administratie op je schouders rust en ouders, collega’s of schoolleiders in je nek staan te hijgen? In De relaxte leraar beschrijft juf Maike aan de hand van eigen ervaringen en met bijdragen van onder meer Marald Mens, Kees van Overveld en Steven Laureys, hoe je zelf voor meer rust en ontspanning zorgt, zodat je met volle energie voor de klas kunt staan. Ze geeft antwoord op vragen als: Hoe kun je goede keuzes maken, voor jezelf en de klas? Hoe zorg je ervoor dat je niet onderuitgaat? Hoe zit het eigenlijk met je eigen sociaal-emotionele ontwikkeling? En waarom zorgt compassie voor jezelf voor meer veerkracht, meer empathie, meer productiviteit, minder angst voor fouten en meer zingeving in je werk als leraar?

Je kent hem vast: de superchagrijnige NEEhoorn.  Het boek van Marc-Uwe Kling, geïllustreerd door Astrid Henn en spitsvondig vertaald door Jaap Robben, staat al meer dan een jaar in Bestseller tot 60, met meer dan 75.000 verkochte exemplaren.

In groep 3 staat het leren lezen centraal. Ouders worden vaak geconfronteerd met nieuwe termen, zoals Avi-niveau. Het Avi-niveau van een boek geeft in feite aan op welk technisch leesniveau een boek is geschreven. Uitgeverij Kluitman is één van de bekendste uitgevers van Avi-boeken in Nederland. Voor Kluitman staat leesplezier voorop. Wanneer kinderen immers graag een boek lezen, oefenen zij ongemerkt en zal het leren lezen hoogstwaarschijnlijk vlot verlopen. Om te leren lezen, zal het kind immers leeskilometers moeten maken en dat gaat een stuk fijner wanneer er genoeg leuke boeken voorhanden zijn om uit te kiezen.

In groep 3 staat het leren lezen centraal. Dat begint met het aanvankelijk lezen: het aanleren van de taalvaardigheid om van letters woorden te maken en die te leren lezen. Elke week leren de kinderen nieuwe letters aan, waar steeds meer woorden mee gevormd kunnen worden. Het proces om met die letters een woord te verklanken, wordt technisch lezen genoemd. Maar dan ben je er nog niet, want je krijgt ook nog te maken de DMT-toets, ofwel het technisch correct lezen van een lange rij woorden in drie minuten tijd en de indeling van de leerlingen op AVI-niveau.

Voor kinderen vanaf 8 jaar is er bij Uitgeverij De Fontein een reeks graphic novels verschenen over het meisje Evi en haar eenhoorn, geschreven en getekend door Dana Simpson. 'Evi gaat als de bliksem' is alweer het zesde deel in deze populaire reeks .'Evi en Eenhoorn' is een reeks stripboeken in boekvorm uitgegeven, die kinderen veel leesplezier zal opleveren.

Welkom op Elandeiland! Rosa gaat bij haar grootmoeder wonen. Dat is nogal een overgang, want Rosa komt uit de stad en haar oma Nan leeft in de wildernis van Elandeiland in een oude houten hut, waar Albert de eland zijn kop steeds door het raam steekt en Biggetje de dwerguil op het dak woont. Oma Nan is nou niet bepaald een doorsneegrootmoeder en Elandeiland is totaal anders dan Rosa zich had voorgesteld. Maar ze neemt zich voor om een echt wildernismeisje te worden: ze kanoot over woeste rivieren en sluit vriendschap met de dieren in de omgeving. Maar dan komen er onverwachte bezoekers op het eiland, die nogal wat opschudding veroorzaken. Is Rosa al wildernismeisje genoeg om te helpen?

Meneertje Rond en meneertje Vierkant wonen ieder in een huis tegenover elkaar. Het huis van meneertje Rond is rond en het huis van meneertje Vierkant is vierkant. Zelfs de bloemen in de tuin van meneertje Rond zijn rond, terwijl de bloemen in de tuin bij meneertje Vierkant, vierkant zijn. Maar zijn het nu meer of minder bloemen? Elke dag kijken de meneertjes uit het raam van hun huis en kijken ze naar dezelfde dingen. Of toch niet? Hoe kan het dat de vogel voor meneertje Rond dichtbij is, terwijl meneertje Vierkant zegt dat de vogel ver weg is?

Een tijdje geleden schreef ik een blog over prentenboeken die je goed kunt gebruiken bij de rekenles. Uitgeverij Zwijsen heeft nu een drietal rekenprentenboeken op de markt gebracht, die hier speciaal voor zijn ontwikkeld en horen bij de methode voorbereidend rekenen met Semson. Het aapje Semson is dan ook duidelijk herkenbaar aanwezig op de kaft van de boeken, hoewel hij in de verhalen zelf, niet voorkomt. De boeken zijn dan ook los van de methode te gebruiken. Het eerste dat opvalt wanneer je de rekenprentenboeken ziet, is het afwijkende formaat: de boeken zijn hoog en smal. Op dit moment zijn er drie rekenprentenboeken verkrijgbaar.

Beer woont in een fijn huis en is gelukkig met zijn vrienden die op bezoek komen en aardbeientaart met hem eten. Op een dag besluit Beer echter dat het tijd is voor iets nieuws. Hij stopt zijn mooiste spulletjes in een knapzak en vertrekt, op weg naar het onbekende, zoals de wind hem vertelt.

De draak is een mythisch wezen, waardoor veel kinderen gefascineerd zijn. Hoewel de draak van origine een angstaanjagend en serpent achtig wezen is, wordt hij in prentenboeken vaak afgebeeld als een schattige goedzak. In dit blog bespreek ik een aantal prentenboeken waarin de draak voorkomt.